september 2010

Á vef Morgunblaðsins má lesa áhugaverða frétt um skógrækt í Kína, en samkvæmt kínverskum stjórnvöldum munu þau ná því markmiði að þekja 20% yfirborðs landsins skógi fyrir lok þessa árs. Það sem meira er þá stefna þau að því að skógur þeki 42% landsins árið 2050. Miðað við að Kína er fjórða stærsta land í heimi verða þessi markmið að teljast mjög metnaðarfull, enda mun þetta vera mesta skógrækt sögunnar.

Markmið kínverskra stjórnvalda með þessum áætlunum er meðal annars að sporna gegn vaxandi eyðimerkurmyndun og stuðla að bindingu gróðurhúsalofttegunda frá kínverskum iðnaði.

Mættu íslensk stjórnvöld hiklaust taka þau kínversku sér til fyrirmyndar í þessum málum og leggja miklu meiri áherslu á endurheimt skógar hérlendis.

Sjá nánar á vef Morgunblaðsins –www.mbl.is.

Erlendum gestum er boðið í gróðursetningu í Kína (Mynd: BJ).

Helgi Hallgrímsson, náttúrufræðingur á Egilsstöðum, hefur síðan um 1990 hefur unnið að bók um sveppi og kemur hún út núna í haust. Í bókinni er farið yfir það helsta tengt sveppum hérlendis, meðal annars er fjallað um mat- og eitursveppi, ræktun matsveppa, sögu svepparannsókna hérlendis og fjölmörgum íslenskum tegundum lýst í máli og myndum, með áherslu á nytjasveppi og sveppi er geta skaðað fólk, dýr, ræktaðar plöntur eða matvæli.

Sveppabókin er ekki flóra í venjulegri merkingu þess orðs, þar sem í henni er ekki að finna lýsingar á nema um fjórðungi þeirra um 2000 sveppategunda sem skráðar hafa verið hér á landi. Áherslan er á stærri sveppi, en meginhluti skráðra sveppa hérlendis eru smásveppir á mörkum þess að sjást með berum augum og eiga því minna erindi við almenning. Sveppabókin er byggð á könnun og söfnun höfundar á íslenskum sveppum í 50 ár, auk rannsókna fjölmargra annarra fræðimanna í yfir eina öld.

Sveppir eru einn af grundvallarþáttum lífríkisins, en þá er næstum alls staðar að finna þar sem eitthvert líf þrífst. Þeir mynda svepprætur með blómplöntum og trjám og án þeirra væri skógrækt á Íslandi ekki möguleg. Þeir eru stofninn í fléttum og skófum, sem vaxið geta á beru grjóti. Þrátt fyrir það hafa sveppir lengst af verið í litlu áliti hjá okkur Íslendingum – við höfum nefnt þá gorkúlur eða myglu – en það viðhorf er sem betur fer óðum að breytast.

Sveppabókin er ætluð almenningi jafnt sem fræðimönnum og flestir ættu að geta fundið sér þar eitthvað áhugavert. Hún er um 600 blaðsíður að stærð og inniheldur mörg hundruð skýringarmynda og litmyndir af íslenskum sveppum. Bókin kemur út í október og hægt er að tryggja sér hana í forsölu til 1. október á afsláttarkjörum (2000 kr. afsláttur) hjá Skruddu.

Skógræktarfélag Íslands hefur valið  „Tré ársins” árið 2010 en það er undraverður álmur (Ulmus glabra) er stendur við Heiðarveg 35 í Vestmannaeyjum.

Er tréð íturvaxið og  hefur að geyma all merkilega sögu. Útnefningu sem „Tré ársins“ fær álmurinn fyrst og fremst vegna sérstöðu sinnar þegar haft er í huga hvar á landinu tréð vex. Vestmannaeyjar hafa lengst af ekki verið taldar með heppilegustu vaxtarsvæðum landsins og í raun er það með ólíkindum að tréð hafi lifað af Heimaeyjargosið.

Tréð mun hafa verið gróðursett árið 1945. Húsið sem nú stendur við Heiðarveg 35 er byggt af Ólafi Á. Kristjánssyni og það mun hafa verið kona hans, Marý Friðriksdóttir, sem gróðursetti álminn.

Álmurinn á Heiðarvegi 35 er sönnun þess að hægt er að umvefja bæinn gróðri og gera hann fegurri og skjólsælli með því að hvetja fleiri bæjarbúa til að gróðursetja álm, hlyn og ótalmargar tegundir af runnum og rósum sem þegar er vitað að þrífast í Vestmannaeyjum. Til þess að leggja þessu starfi lið geta allir lagt Skógræktarfélagi Vestmannaeyja lið og gengið í það og eflt þannig það starf sem félagið vinnur að á ári hverju. Skógræktarfélag Vestmannaeyja var endurvakið árið 2000, en áður hafði verið stofnað og starfað félag sem m.a. vann að ræktun í Herjólfsdal.

Tréð var formlega útnefnt við athöfn þann 10. september. Við athöfnina lék Lúðrasveit Vestmannaeyja nokkur lög og síðan tók Margrét Lilja Magnúsdóttir, varaformaður Skógræktarfélags  Vestmannaeyja við. Sagði hún að það gæfi starfinu í Eyjum byr undir báða vængi að slík viðurkenning væri veitt í Eyjum. Magnús Gunnarsson, formaður Skógræktarfélags Íslands flutti stutt ávarp og veitti síðan eigendunum á Heiðarvegi 35 viðurkenningu af þessu tilefni, þeim Huldu Pétursdóttir og Sigurði Franz Þráinssyni. Þá flutti Páley Borgþórsdóttir, fulltrúi Vestmannaeyjabæjar, kveðju og sagðist fagna slíku framtaki og það væri mikil hvatning og fyrirmynd fyrir bæjarbúa að sjá að athygli væri beint á ræktunarstarf í Eyjum hún væri þess fullviss að bæjarbúar héldu áfram að fegra og bæta bæinn.

Tréð var síðan mælt hátt og lágt og reyndist vera  6,5 m að hæð. Meginstofnar voru sex og var þvermál og ummál þess stærsta mælt og var hann 17,5 cm í þvermál og 22,2 cm í ummál. Félagar úr lúðrasveitinni léku svo síðustu tóna þessarar athafnar.

Tréð er frískleg og heilbrigt og gefur vísbendingar um að í Vestmannaeyjum sé hægt að rækta marga fagra hrísluna.

Sigurður Franz Þráinsson, Hulda Pétursdóttir og fjölskylda, eigendur Heiðarvegar 35 (Mynd: BJ).

Magnús Gunnarsson, formaður Skógræktarfélags Íslands, flytur ávarp (Mynd: BJ).

Margrét Lilja Magnúsdóttir, varaformaður Skógræktarfélags Vestmannaeyja, flytur ávarp (Mynd: BJ).

Páley Borgþórsdóttir, fulltrúi Vestmannaeyjabæjar, flytur ávarp (Mynd: BJ).

Tré ársins 2010 (Mynd: BJ).